فریبا رسولی: داستان پلت فرم در خودروسازی ایران، این روزها زوایای جدیدی پیدا کرده و در حالی که گفته می شد دانشگاه علم و صنعت نمونه ملی آن را ساخته، گویا این بار نیز نوعی کپی کاری صورت گرفته است. 

تلاش برای طراحی پلت فرم خودرو در کشور، سابقه ای تقریبا دو دهه ای دارد و در این سال ها خیلی ها از خودروسازان گرفته تا قطعه سازان و دانشگاهیان و حالا هم مجلس شورای اسلامی، به دنبال ساخت و یا پیگر طراحی آن بوده اند. خودروسازان ابتدا به سراغ پلت فرم های قرضی رفتند و با طراحی بدنه هایی جدید روی آنها، نام خودروهای متولد شده از دل این پلت فرم ها را "ملی" گذاشتند. سمند و تیبا دو نمونه اصلی در این ماجرا به شمار می روند که اولی بر پایه پلت فرم پژو 405 ساخته شده و دومی نیز با پلت فرم پراید در ارتباط است.

منهای این روش اما چند پروژه مربوط به طراحی پلت فرم داخلی یا به اصطلاح ملی، نیز تا امروز در خودروسازی ایران به اجرا درآمده که هیچکدام فعلا به سرانجام نرسیده اند. این در حالی است که با روی کار آمدن مجلس شورای اسلامی یازدهم، بحث طراحی پلت فرم داخلی باز هم به سوژه ای داغ تبدیل و حتی مشخص شده خودروسازان و دانشگاهیان پیش تر پروژه ای مشترک را در این حوزه آغاز کرده اند. پروژه موردنظر اما مربوط به دانشگاه علم و صنعت است که اگرچه نام "ملی" روی آن گذاشته شده، اما اظهارات اخیر میرجواد سلیمانی مدیرعامل سایپا نشان داد این پروژه نیز به نوعی کپی برداری از پلت فرمی خارجی است. سلیمانی روز گذشته اعلام کرد "پلتفرم طراحی شده در پژوهشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، بر مبنای پلتفرم پایه N90 (منظور X90 است) بوده و بنابراین تولید محصول L90 روی این پلتفرم، بین سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، دانشگاه علم و صنعت و گروه خودروسازی سایپا در حال بررسی و پیگیری است." این گفته مدیرعامل سایپا نشان داد اصلا پلت فرم ملی در کار نبوده و آنچه در پژوهشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت طراحی شده، کپی کاری روی پلت فرم X90 (یا به قول مدیرعامل سایپا N90) بوده است. نکته دیگر اینجاست که این اقدام دانشگاه علم و صنعت گویا با هماهنگی سایپا انجام شده، چه آنکه مرور اخبار نشان می دهد پروژه پلت فرم به اصطلاح ملی، در مرکز تحقیقات این شرکت در جریان است. در مصاحبه ای که محمدحسن شجاعی فرد رییس پژوهشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت اردیبهشت سال گذشته انجام داده، تاکید کرده  "به همت اساتید و دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران و با همکاری محققان صنعت خودروی کشور، اولین نمونه پلتفرم خودروی ملی در مرکز تحقیقات سایپا در حال ساخت است." وی این را هم گفته بود که " خودرو (حاصل از این پلت فرم موردنظر) با ظرفیت چهار سرنشین، طراحی شده و اولین نسل از خودروی ملی به شمار می رود و تمام طراحی آن در داخل انجام شده است."

با کنار هم قرار دادن اظهارات سال گذشته رییس پژوهشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت و گفته های اخیر مدیرعامل سایپا، مشخص می شود پلت فرم در دست طراحی، در واقع همان X90 است با تغییراتی داخلی. این تغییرات احتمالا بیشتر در بخش موتوری است، چه آنکه به دلیل تحریم، امکان تامین موتور اصلی پلت فرم X90 وجود ندارد. همچنین به احتمال فراوان، بدنه ای متفاوت از تندر-90 و ساندرو روی پلت فرم دستکاری شده سایپا و دانشگاه علم و صنعت، سوار خواهد شد. باید منتظر ماند و دید با توجه به دخالت سایپا و دانشگاه علم و صنعت در پلت فرم X90 رنو، چه کیفیتی در انتظار محصولات تولیدی روی آن است و آیا خودروساز فرانسوی به این موضوع واکنش نشان خواهد داد؟ تجربه نشان داده دخالت هایی از این قبیل، معمولا به ضعف کیفی می انجامد و بنابراین ممکن است کپی از روی X90 خیلی هم اصل نباشد.