به گزارش خودرونامه به نقل از «اخبار خودرو»،برعکس ماه‌های گذشته که بازار خودرو ثبات بیشتری به نسبت مدت مشابه در سال‌های گذشته داشت، طی دو هفته اخیر بازار خودرو با افزایش قیمت همراه شد و طبق معمول؛ این جهش قیمت در بازار، با هجوم مشتریانی همراه شد که نگران جهش‌های بعدی قیمت به‌ویژه در فصل پایانی سال هستند. بدین ترتیب، رکودی که از ابتدای سال بر بازار حاکم بود، از بین رفت و سطح معاملات هم‌گام با افزایش قیمت‌ها بالا رفت. این در حالی بود که متقاضیان انتظار داشتند خبر آزادسازی واردات و رسیدن اولین محموله وارداتی بتواند نرخ محصولات را در بازار با کاهش روبه‌رو کند. در این میان، خودروهای پرتقاضایی که تولید آن‌ها متوقف شده بود، با افزایش قیمت بیشتری نیز مواجه شدند. اما خودروهای کارکرده خارجی هم از این افزایش قیمت‌ها بی‌نصیب نماندند؛ خودروهایی که قیمت پایین‌تری داشتند، با افزایش قیمت بیشتری همراه شدند، چراکه تقاضا برای خرید این خودروها در بازار بالا و قابل‌توجه است. حال فعالان بازار خودرو با اشاره به نیت هیات‌دولت و وزارت صمت درخصوص مجوز آزادسازی واردات و تنظیم آیین‌نامه برای عرضه خودروهای اقتصادی به کشور این سوال را مطرح می‌کنند که خودروهای وارداتی در زمره کدام کلاس خودرویی کشور قرار خواهند گرفت؟ در همین زمینه، با مرتضی افقه، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران و کارشناس صنعت خودرو گفت‌وگویی کرده‌ایم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

طبق دستورالعمل وزارت صمت، خودروهای اقتصادی در اولویت واردات هستند. از نظر کارشناسان این وزارتخانه، کدام گروه از خودروها در ردیف محصولات اقتصادی قرار می گیرند؟
همان‌طور که در آیین‌نامه واردات خودرو به آن تاکید شده است؛ خودروهایی با سقف ۲۰هزار یورو وارد کشور خواهند شد و خودروهایی با قیمت کمتر از ۱۰هزار یورو نیز خودروهای اقتصادی با اولویت واردات محسوب می‌شوند.

کشف قیمت محصولات خودروسازان جهانی پس از واردات به کشور بر عهده بورس کالا خواهد بود. سود درنظر گرفته‌شده برای این خودروها چگونه محاسبه خواهد شد؟
مطابق دستورالعمل وزارت صمت محصولات وارداتی با سود ۱۵درصدی که به قیمت تمام‌شده افزوده می‌شود، وارد بورس کالا خواهد شد. بنابراین تا حدودی می‌توان قیمت پایه محصولات وارداتی را تخمین زد. البته هزینه‌های دیگری مانند تعرفه، اسقاط خودرو و هزینه لجستیکی نیز به قیمت تمام‌شده اضافه می‌شود. با این هزینه‌ها بین ۱۲۰ تا ۱۴۰درصد به هزینه تمام‌شده اضافه خواهد شد.

بر این اساس و با توجه به این‌که پیش تر مطرح شد؛ خودروهای اقتصادی باید زیر ۱۰هزار یورو ارزش داشته باشند، قیمت نهایی این محصولات در سبد خریداران چه رقمی خواهد داشت؟
خودرو با ارزش ۱۰هزاریورو و با احتساب یورو نیمایی ۲۹هزار و ۶۲۹تومانی، قیمتی معادل ۲۹۶میلیون و ۲۹۰هزار تومان خواهد داشت. حال اگر قیمت تمام‌شده آن را به‌طور میانگین ۱۳۰درصد بیشتر در نظر بگیریم، به ۶۸۱میلیون و ۴۶۷هزار تومان می‌رسد که با احتساب سود بازرگانی ۱۵‌درصدی، قیمت پایه بورسی آن به‌طور حدودی به ۷۸۳میلیون و ۶۸۷هزار تومان خواهد بود.

محصولات وارداتی ۲۰هزار یورویی با توجه به میزان هزینه‌های جانبی تا مرحله عرضه، در بورس کالا تا چه میزان قیمت خواهند خورد و چه تاثیری بر نرخ‌های بازار خواهند داشت؟
با توجه به سقف قیمتی منظورشده برای واردات خودرو یک محصول ۲۰هزار یورویی با احتساب ارز نیمایی، قیمتی معادل ۵۹۲میلیون و ۵۸۰‌هزار تومان خواهد داشت و قیمت تمام‌شده آن با احتساب هزینه‌های بیمه و کرایه حمل و عوارض گمرکی و... به یک‌میلیارد و ۳۶۲میلیون و ۹۳۴هزار تومان خواهد ‌رسید. بنابراین این خودرو احتمالا با قیمت پایه یک‌میلیارد و ۵۶۷میلیون و ۳۷۴هزارتومانی راهی بورس کالا خواهد شد و سود تعیین‌شده برای این خودرو ۲۳۵میلیون و ۱۰۶هزار تومان خواهد بود. اما تاثیرات واردات خودرو زمانی که این محصولات در بازار عرضه شوند مشهود خواهد بود. در این خصوص باید انتظارات را در سطح متقاضیان دارای توان مالی متناسب با خرید محصولات بیش از یک‌میلیارد و نیم بررسی کرد. زیر این خودروها در گروه خودروهای اقتصادی قرار نخواهند گرفت.

با توجه به این‌که برخی شرکت‌های دارای مجوز واردات خودرو، شبکه خدمات پس از فروش ندارند، بخشی از درآمد آنان باید صرف تامین این نیاز مشتریان شود. به نظر شما آیا سود بازرگانی درنظر گرفته‌شده برای این شرکت‌ها، کفاف هزینه‌های شبکه فروش و خدمات را خواهد داد؟
اگر میانگین قیمت خودروهای وارداتی را ۱۵هزاریورو در نظر بگیریم، طبق دستورالعمل وزارت صمت؛ سود بازرگانی هر خودرو با خدماتی که باید ارائه شود، ۱۱۷میلیون و ۵۴۴هزار تومان در نظر گرفته شده است. با این محاسبات، قیمت ریالی یک خودرو ۱۵هزاریورویی معادل ۴۴۴میلیون و ۴۳۵هزار تومان بوده و قیمت تمام‌شده آن برای واردکننده به یک‌میلیارد و ۲۲میلیون و ۲۰۰هزار تومان می‌رسد که با ۱۵درصد سود، قیمت پایه بورسی آن یک‌میلیارد و ۱۷۵میلیون و ۵۳۰هزار تومان خواهد بود. سود تعیینی این خودرو نیز ۱۷۶میلیون و ۳۲۹هزار تومان خواهد بود. به نظر می‌رسد این رقم بتواند هزینه‌های شرکت‌های واردکننده را پوشش دهد.

دستورالعمل واردات خودرو در حالی برای تزریق محصولات اقتصادی به کشور تنظیم شد که بازار خودرو کشور عطش خرید داشت و در همه کلاس‌های خودرویی همچنان کمبود عرضه بسیار مشهود است، آیا دولت در خصوص هزینه‌های واردات امکان تجدید نظر دارد؟
باتوجه به محاسبات و با تکیه بر این‌که قیمت تمام‌شده بین ۱۲۰ تا ۱۴۰درصد بیشتر از بهای اولیه خودرو است، به نظر می‌رسد هیچ‌یک از خودروهای وارداتی نتوانند لقب خودروی اقتصادی را با خود داشته باشند و حتی بسیاری از آن‌ها مشمول مالیات بر خودرو لوکس که شامل خودروهایی با ارزش بیش از یک‌میلیارد تومان است، نیز می‌شوند.
وضعیت بازار خودروهای داخلی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طی دو هفته اخیر شاهد جهش قیمت شدید خودرو در بازار بودیم، تا جایی که خودرویی مانند شاهین که مدت‌ها حاشیه سود چندانی نداشت و در ماه‌های گذشته نیز حاشیه سود حداکثر ۳۰میلیونی برای آن رقم خورد، به یک‌باره با ۴۰میلیون تومان جهش به ۴۲۰میلیون تومان رسید که ۷۵میلیون تومان حاشیه سود نسبت به قیمت کارخانه را برای این خودرو رقم زد. ازسوی‌دیگر در فروش اخیر سایپا نیز دو محصول با افزایش بهای حدود ۱۰میلیون تومانی عرضه شد. محصولات ایران‌خودرو نیز به‌ویژه در خودروهایی مانند دناپلاس اتوماتیک و محصولات سقف‌شیشه‌ای با جهش‌ قیمت در بازار روبه‌رو شدند و حتی در بورس کالا هم شرایط فروش آذرماه سه تیپ پژو۲۰۷ و دو تیپ تارا با افزایش قیمت شدید برای بورس کالا اعلام شد و بر اساس این بخشنامه قیمت پایه برخی محصولات ایران‌خودرو بیش از ۱۰۰میلیون تومان گران شد. این موضوع باعث نگرانی متقاضیان خرید خودرو از ادامه این روند و هجوم آن‌ها به بازار شد که رکود را از بین برد.